Badania kliniczne
Butejko w leczeniu astmy
Poniżej opisane są wyniki badań na temat skuteczności technik oddechowych metody Butejki (Buteyko Breathing Techniques) w leczeniu astmy, wliczając w to badanie z udziałem Patricka McKeown przy współpracy ze szpitalem w Limerick (Irlandia). Wszystkie poniższe badania wykazały znaczącą poprawę w kontrolowaniu astmy po zastosowaniu metody Butejki, m.in. w przeciągu 12-24 tygodni zmniejszenie o 70% potrzeby stosowania leków doraźnych i o 50% potrzeby stosowania sterydów.
Światowa Inicjatywa Zwalczania Astmy (the Global Initiative for Asthma – GINA) – organizacja zrzeszająca ekspertów zajmujących się leczeniem tego schorzenia napisała w swoich wytycznych, iż: techniki oddechowe metody Butejki i metody Papworth mogą być pożytecznym dodatkiem do farmakologicznego leczenia astmy oraz przyznała tym metodom w 2014 roku stopień A w zakresie wiarygodności metodologii. Jest to najwyższa ocena danej metody leczenia nadawana przez organizację GINA.
1. Rola technik oddechowych metody Butejki w leczeniu nieżytu nosa u astmatyków
O. Adeola, J. Oosthuiven, J. Fenton [w:] Clinical Otolaryngology, 04.2013, 38(2); 190-191.
Współpracując ze szpitalem w Limerick (Irlandia) P. McKeown był instruktorem w badaniu klinicznym na temat skuteczności stosowania metody Butejki w leczeniu nieżytu nosa w astmie. Wyniki badania wykazały 70% zmniejszenie objawów takich jak: chrapanie, zanik węchu, niedrożność nosa i trudności w oddychaniu przez nos.
2. Wpływ technik oddechowych Butejki na pacjentów z astmą oskrzelową.
Z. Hassan, N. Riad, F. Ahmed [w:] Egyptian Journal of Chest Diseases and Tuberculosis, t. 61, nr 4, 10.2012, str. 235-241.
W badaniu została wykorzystana książka „Zamknij usta” jako podręcznik dla grupy stosującej metodę Butejki. W podsumowaniu badań napisano: Mimo iż żadne badanie nie wykazało, dlaczego metoda Butejki jest tak skuteczna w kontrolowaniu astmy, to jeśli jakikolwiek lek mógłby osiągnąć podobne rezultaty, z dużym prawdopodobieństwem byłby on szeroko wykorzystany w kontroli astmy.
3. Techniki oddechowe Butejki zmniejszają w przypadku astmy hipokapnię i duszności wywołane hiperwentylacją w czasie ćwiczeń
Z. Austin, C. Brown, T. Watson, I. Chakravorty, [w:] Rehabilitaion, 2009, Szkoła fizjoterapii, Hertfordshire, Hatfield, Herts, Wielka Brytania.
Nasze badanie udowodniło hipotetyczną fizjologię technik oddechowych Butejki, zmniejszających hipokapnię i duszności wywołane hiperwentylacją po intensywnych ćwiczeniach. Poprzez nauczenie pacjentów jak redukować hyperpnea (częstotliwość i głębokość oddychania) techniki oddechowe Butejki mogą zmniejszać objawy astmy i poprawić jej kontrolę oraz zwiększyć tolerancję na ćwiczenia fizyczne.
4. Zrandomizowane badanie metody Butejki jako dodatku do konwencjonalnego leczenia astmy
R. Cowie, D. Conley, M. Underwood, P. Reader [w:] Respiratory Medicine, 05.2008; 102(5): 726-32.
Na badaniu po 6 miesiącach grupa Butejki wykazała:
- 40-75% lepszą kontrolę nad astmą,
- 39% redukcję w przyjmowaniu wziewnych kortykosterydów
- 21% eliminację wziewnych kortykosterydów.
Byłem zdziwiony i jednocześnie usatysfakcjonowany tymi doskonałymi wynikami. Są po prostu świetne…75% kontrola jest jedną z najwyższych jakie otrzymano w jakimkolwiek badaniu astmy. Dużym atutem jest brak skutków ubocznych. Jest to bardzo bezpieczna metoda. Techniki Butejki z pewnością okażą się ważnym dodatkiem do leczenia.
Dr Robert Cowie, pulmonolog ze szpitala Foothills i szef zespołu badawczego
5. Zrandomizowane badanie z podwójną ślepą próbą dotyczące różnych technik oddechowych w leczeniu astmy
Slader et al [w:] Thorax, 08. 2006; 61(8):651-656
W 28 tygodniu grupa stosująca metodą Butejki osiągnęła:
- zmniejszenie przyjmowania leków doraźnych o 86%,
- zmniejszenie przyjmowania wziewnych kortykosterydów o 50%
6. Technika oddechowa Butejki a astma u dzieci
McHugh et al [w:] The New Zealand Medical Journal, 05.2006, 119 (1234)
W ciągu 3 miesięcy grupa stosująca metodę Butejko osiągnęła:
- zmniejszenie przyjmowania leków doraźnych o 66%,
- zmniejszenie przyjmowania wziewnych kortykosterydów o 41%.
7. Technika oddechowa Butejki w astmie: skuteczna interwencja
McHugh et al [w:] The New Zealand Medical Journal, 12.2003, 116(1187)
Po 6 miesiącach stosowania metody Butejki grupa osiągnęła:
- zmniejszenie przyjmowania leków doraźnych o 85%,
- zmniejszenie przyjmowania wziewnych sterydów o 50%
W podsumowaniu badania napisano: Technika oddechowa Butejki (BBT – Buteyko Breathing Technique) jest bezpiecznym i skutecznym sposobem kontroli astmy. BBT ma kliniczne i potencjalne farmaceutyczno–ekonomiczne korzyści, przez co zasługuje na dalsze badania.
8. Badanie techniki oddechowej Butejki (BBT – Buteyko Breathing Technique) w leczeniue astmy, nauczanej poprzez nagrania video
Opat et al [w:] Journal Astma, 2000, 37(7): 557-64.
Nasze wyniki wskazują na znaczną poprawę jakości życia wśród osób przypisanych do grupy BBT w porównaniu z grupą kontrolną (p=0,043), jak również znaczną redukcję przyjmowania wziewnego leku rozszerzającego oskrzela (p=0,008).
9. Techniki oddychania Butejki w astmie: losowo wybrana próba kontrolna
S.Bowler, A. Green, C.Mitchell [w:] Journal Australia, 1998, 169: 575-578
Po 3 miesiącach grupa stosująca metodę Butejki osiągnęła:
- zmniejszenie przyjmowania leków doraźnych o 90%,
- zmniejszenie przyjmowania wziewnych sterydów o 49%.
10. Skuteczność metody Butejki w astmie u dzieci
Karla M.P.P. Mendonca, Diana A. Freitas, Thalita M.F. Macedo, Ada C.J.S. Silva, Cleia T. Amaral, Thayla A. Santino, Patrick McKeown. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine 2017;195:A2203
Wyniki badań nad metodą Butejki wykazały, że jest jest ona skuteczna jeśli chodzi o wydolność płuc i parametry astmy. Zarówno edukacja na temat astmy jak i metoda Butejki poprawiły jakość życia badanych dzieci.
11. Astma a oddychanie ustami u dzieci
Karla M.P.P. Mendonca , Thalita M.F. Macedo , Diana A. Freitas , Ada C.J.S. Silva , Cleia T. Amaral , Thayla A. Santino , Patrick McKeown. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine 2017;195:A2204
Celem badania było określenie skuteczności metody Butejki u astmatycznych dzieci, które oddychają przez usta. Wyniki badania potwierdziły skuteczność metody Butejki pod względem: zmniejszenia zaburzeń oddychania związanych ze snem, poprawy wydolności płuc i mniejszej liczby nieobecności w szkole.
12. Skuteczność metody Butejki w poprawie fizjologicznych parametrów oddechowych u pacjentów z astmą oskrzelową
Huidrom K. et al, 2016, International Journal of Recent Scientific Research, Vol. 7, Issue 5, pp. 11328-11331.
Metoda Butejki w znacznym stopniu poprawiła paramenty oddechowe u pacjentów z astmą oskrzelową.
13. Wydajność nie-inwazyjnych technik oddechowych w leczeniu dzieci z astmą oskrzelową
Zrandomizowane badaie Ragab K Elnaggar, Mohammed A Shendy, Bulletin od Faculty of Physicla Therapy, 2016, tom: 21, numer: 1, strony: 1-10.
Badanie wykazało, że techniki metody Butejki zwiększają stężenie IgE w surowicy oraz takie parametry oddechowe jak: FVC, FEV1, PEF, FEF25–75%, FEV1/FVC oraz wyniki testu CACT u dzieci z astmą oskrzelową.
14. Porównanie skuteczności oddychania przez lekko rozchylone usta i metody Butejki w zmniejszaniu objawów astmy wysiłkowej u dzieci
Chavda MV and Shah HM. (2016) International Journal of Current Research, Vol. 8, Issue 07, pp. 35058-35064.
Badani przez tydzień stosowali zarówno oddychanie przez lekko uchylone usta oraz metodę Butejki wraz z technikami relaksacyjnymi i ćwiczeniami na mobilizującymi klatkę piersiową. W obu grupach zauważono zmniejszenie objawów astmy wysiłkowej, jednak w przypadku grupy Butejki poprawa była wyraźniejsza.
15. Efekty metody Butejki u nowo zdiagnozowanych pacjentów z astmą
Prasanna K, Sowmiya K, Dhileeban C. International Journal of Medicine, Public Health, 2015;5:77–81
Wyniki tego badania potwierdzają większą skuteczność metody Butejki w porównaniu ze standardowym leczeniem w przypadku nowo zdiagnozowanych pacjentów z astmą. Grupa wykonująca ćwiczenia Butejki przez 2 miesiąca wykazała statystycznie większą poprawę w codziennej kontroli astmy oraz wynikach PEFR (przepływ na szczycie wydechu) w porównaniu z grupą kontrolną. Metoda Butejki została określona jako bezpieczy, wydajny i ekonomiczy sposób kontrolowania astmy.
16. Skuteczność metody Butejki versus oddychanie przeponowe u astmatyków
Gauri Mayank Afle, Sumeeta Khaund Grover, International Journal of Physiotherapy, vol1 (3), 116-119, August 2014
Metoda Butejki okazała się skuteczniejsza w kontrolowaniu objawów astmy niż techniki oddychania przeponowego.
17. Porównanie efektów metody Butejki i technik pranajamy pod względem jakości życia u pacjentów z astmą – zrandomizowane badanie
Sahoo Rc, Adhikari P, Clin Rehabil. 2013 Feb;27(2):133-41. doi: 10.1177/0269215512450521. Epub 2012 Jul 26.
Zostały utworzone trzy zbliżone do siebie grupy pacjentów. Grupa Butejki wykazała większe postępy (przedział ufności 95%) w wynikach kwestionariusza badającego wpływ astmy na jakość życia w porównaniu z grupą stosującą pranajamę (0.47 (-0.008-0.95), P = 0.056) oraz grupą kontrolną. Porównując grupę stosującą pranajamę z grupą kontrolną ta pierwsza wykazała znaczne postępy (0.50 (0.01-0.98), P = 0.042) w wynikach kwestionariusza badającego wpływ astmy na jakość życią.
18. Przegląd skuteczności treningu oddechowe w kontroli astmy
Burgess J, Ekanayake B, Lowe A, Dunt D, Thien F C Dharmage S, Expert Review Respiratory Medicine 2011;5(6)
Techniki metody Butejki wykazały redukcję w ilości stosowanych przez pacjentów leków, poprawę w ogólnej jakości życia (AQOL) oraz zmniejszenie subiektywnie doświadczanych objawów astmy. Jednakże technika Butejki nie wykazała znaczącej poprawy pod względem zmiany wydolności płuc. Możliwe jest tu takie wyjaśnienie, iż głębokie oddechy wymagane przy pomiarze wydolności płuc powodowały skurcz oskrzeli i osłabiały korzystne efekty metody Butejki.
19. Efekty ćwiczeń oddechowych (metody Butejki i pranajamy) na astmę – zrandomizowane badanie
Cooper S. et al (2003) Thorax, Vol. 58, No. 8, pp. 649-659.
Metoda Butejki zmniejsza objawy i stosowanie leków rozszerzających oskrzela, jednak nie wydaje się wpływać na reaktywność oskrzeli czy wydolność płuc u pacjentów z astmą.
Zaburzenia oddychania we śnie
Bezdechy senne a oddychanie przez usta
Szereg badań klinicznych wykazało przewagę oddychania przez nos nad oddychaniem przez usta. Oddychanie przez nos wiązało się z mniejszą ilością epizodów bezdechu sennego w porównaniu z pacjentami oddychającymi przez usta. Wskaźnik bezdech/spłycenie oddechu (apnea-hypopnoea index) wynosił 43+/-6 przy oddychaniu przez usta i 1.5+/-0.5 podczas oddychania przez nos.* W jednym badaniu dowiedziono, że samo korzystania z paska na brodę, który zapobiega oddychaniu przez usta dało podobne lub lepsze rezultaty w zmniejszaniu intensywności bezdechów sennych co aparat CPAP.** Jest to niezwykły wynik, gdyż wiele osób odczuwa tak silny dyskomfort podczas korzystania z aparatu CPAP, że nie jest w stanie go stosować.
*Fitzpatrick MF, McLean H, Urton AM, Tan A, O’Donnell D, Driver HS. Effect of nasal or oral breathing route on upper airway resistance during sleep. Eur Respir J. 2003 Nov;22(5):827-32.
**Vorona R et. Al. Treatment of Severe Obstructive Sleep Apnea Syndrome with a Chinstrap. Clin Sleep Med. Dec 15, 2007; 3(7): 729–730.
Bezdechy senne a spanie na plecach
Szereg badań naukowych dowiodło, że spanie na plecach u osób cierpiących na bezdechy senne zwiększa ilość epizodów bezdechu sennego w nocy oraz wydłuża czas trwania bezdechów. W trakcie badania 574 pacjentów z bezdechem sennym naukowcy zauważyli, że osoby śpiące na plecach miały dwa razy więcej epizodów bezdechu sennego i spłycenia oddechu w porównaniu z tymi, którzy spali na boku. W podsumowaniu napisano, że „pozycja ciała w trakcie snu ma ogromny wpływ na częstotliwość i nasilenie zaburzeń oddychania u pacjentów z bezdechem sennym.”* Podobne badanie przeprowadzono na 2077 pacjentów z bezdechem sennym na przełomie 10 lat. Odkryto, że 53,8% badanych doświadcza przynajmniej dwa razy więcej zaburzeń oddechowych w czasie snu podczas spania na plecach w porównaniu ze spaniem na boku. Wyniki badań podsumowana zdaniem, że „unikanie pozycji na wznak w trakcie snu może znacząco poprawić jakość snu i czujność w ciągu dnia u wielu pacjentów”.**
*Oksenberg A, Silverberg DS, Arons E, Radwan H. Positional vs nonpositional obstructive sleep apnea patients: anthropomorphic, nocturnal polysomnographic, and multiple sleep latency test data. 1997 Sep;112(3):629-39
**Oksenberg A, Arons E, Greenberg-Dotan S, Nasser K, Radwan H. [The significance of body posture on breathing abnormalities during sleep: data analysis of 2077 obstructive sleep apnea patients].[Article in Hebrew] Harefuah. 2009 May;148(5):304-9, 351, 350.
Bezdechy senny a zaburzenia poznawcze
Amerykańska Akademia Neurologiczna opublikowała badanie (Osorio et al. 2015), które wiąże zaburzenia oddychania w czasie snu (sleep-disordered breathing) z wcześniejszym wystąpieniem pogorszenia się zdolności poznawczych oraz utratą pamięci. Dr Ricardo Osorio, profesor psychiatrii w Centrum Medycznym Langone przy Uniwersytecie Nowojorskim (NYU), twierdzi, że zaburzenia oddychania występujące podczas snu, takie jak chrapanie czy bezdech senny występują powszechnie u starszych osób. Zaburzenia te dotyczą aż 52% mężczyzn i 26% kobiet.
We wspomnianym badaniu sprawdzano historie medyczne około 2500 osób w wieku 55- 90 lat. Wszystkich uczestników badania podzielono na 3 grupy:
- bez zaburzeń myślenia czy pamięci
- cierpiący na wczesne stadium łagodnych zaburzeń poznawczych (ang. Mild Cognitive Impairment, MCI)
- cierpiący na chorobę Alzheimera
W badaniu porównano również osoby nie doświadczające zaburzeń oddychania w czasie snu z osobami cierpiącymi na nieleczone zaburzenia oddychania w czasie snu. Odkryto, że u osób badanych, które doświadczały zaburzeń oddychania w czasie snu diagnozowano łagodne zaburzenia poznawcze 10 lat wcześniej w porównaniu z osobami, które nie miały zaburzeń oddychania w czasie snu. Naukowcy odkryli również, że osoby cierpiące na zaburzenia oddychania w czasie snu średnio o 5 lat wcześniej zapadali na chorobę Alzheimera w porównaniu z tymi, którzy nie doświadczali zaburzeń oddychania w czasie snu.
http://www.neurology.org/content/early/2015/04/15/WNL.0000000000001566
Bezdech senny, jakość snu, CPAP
Raport z ankiet nt. skuteczności Metody Instytutu Buteyko (BIM) pod względem bezdechu sennego. Przenalizowano ponad 11 000 klientów z bezdechem sennym, którzy byli uczeni tej metody. Większość osób, którzy odpowiedzieli na ankietę, oceniła, że po szkoleniu oddechowym:
- Ponad 95 procent klientów z bezdechem sennym miało poprawę snu.
- Około 80 procent pacjentów było w stanie zaprzestać używania aparatu CPAP lub aparatów ustnych.
- Objawy takie jak chrapanie, bóle głowy, zespół niespokojnych nóg, niski poziom koncentracji poprawiły się u większości pacjentów.
Sleep apnoea and breathing retraining To what extent is the Buteyko Institute Method of breathing retraining effective for sleep apnoea? A survey of Buteyko Institute practitioners’ experiences with clients suffering from sleep apnoea. Birch, 2012
Metoda Butejki uczy jak zdrowo oddychać w dzień i w nocy, by uniknąć chrapania i bezdechów sennych.
Tutaj możesz przeczytać o tym jak naturalnie zmniejszyć chrapanie i bezdechy senne.
Butejko a trąbka Eustachiusza
Materiały i metody: Pięćdziesięciu jeden pacjentów w wieku od 21 do 62 lat randomizowano do grupy oddychania Butejki w połączeniu z postępowaniem medycznym (sterydy donosowe) lub do grupy samego postępowania medycznego. Kwestionariusz Dysfunkcji Przewodu Ustnego (ETDQ-7), tympanogram, dodatni manewr Valsalvy były oceniane na początku, po 6 tygodniach i 12 tygodniach obserwacji.
Wyniki: Normalizację wyników ETDQ-7 w 6 tygodniu obserwacji zaobserwowano u 30,0% (12/40) grupy stosującej oddychanie Butejki w porównaniu z 16,2% (6/37) u grupy kontrolnej (P > 0,05). Podczas 12-tygodniowej obserwacji wskaźnik ten wzrósł do 50,0% (20/40) w grupie oddychającej metodą Butejki i 24,3% (9/37) w grupie kontrolnej (P < 0,05). Normalizację tympanogramu w 12-tygodniowej obserwacji zaobserwowano u 53,6% (15/28) grupy oddychającej metodą Butejki w porównaniu z 26,9% (7/26) w grupie kontrolnej (P < 0,05). Grupa oddychająca metodą Butejki wykazała niewielką poprawę w pozytywnym manewrze Valsalvy w 6- i 12-tygodniowej obserwacji (P > 0,05).
Podsumowanie: Nasze badanie pokazuje, że technika oddychania Butejki może być skuteczną interwencją wspomagającą w leczeniu obturacyjnego ETD ( Eustachian Tube Dysfunction – dysfuncki trąbki Eustachiusza), zwłaszcza u tych pacjentów, którzy są oporni na leczenie i nie mogą sobie pozwolić na operację balonikowania trąbki Eustachiusza.
Buteyko breathing technique for obstructive Eustachian tube dysfunction: Preliminary results from a randomized controlled trial, Haicang Zeng et al.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31130270/
