Podstawy metody Butejki (Buteyko method)

Jeśli potrafisz kontrolować i korygować swój oddech, da ci to ogromne korzyści. Jeśli popełnisz błędy, będzie to jak Czarnobyl dla twojego ciała. Oddychanie jest porównywalne do energii atomowej.

K.P. Butejko/ Buteyko

Prof. Konstantin Pavlovich Buteyko

był cenionym, rosyjskim lekarzem. Opisał on nową jednostkę chorobową, którą nazwał chorobą głębokiego oddychania. Odkrył on, iż główną przyczyną wielu schorzeń jest nadmierne oddychanie, czyli hiperwentylacja. Prof. Butejko/ Buteyko wysunął tezę, że większość ludzi oddycha większa objętością oddechową niż nakazują parametry fizjologiczne, czyli ponad 3-5 litrów na minutę. U jednych zjawisko hiperwentylacji jest bardzo widoczne (przy braniu od 10-20 litrów powietrza na minutę), u innych choroba nadmiernego oddychania ma postać ukrytej hiperwentylacji. Oddychają oni wówczas objętością od 5-10 litrów na minutę. W obu przypadkach hiperwentylacja może prowadzić do szeregu stanów chorobowych, tylko u osób z ukryta hiperwentylacją  choroby rozwijają się powoli przez wiele lat.

Zdrowy oddech

Zdrowy oddech jest niesłyszalny, niewidoczny, przeponowy, spokojny, regularny, ZAWSZE przez nos. Jeśli zauważysz u siebie jedną lub więcej z poniższych cech, prawdopodobnie oddychasz nadmiernie:

  • oddychanie przez usta
  • głośny oddech w trakcie odpoczynku
  • regularne wzdychanie – częste pociąganie nosem
  • nieregularny oddech
  • bezdech
  • branie dużych oddechów podczas rozmawiania
  • ziewanie z nabieraniem głębokich oddechów
  • widoczne ruchy górnej części klatki piersiowej podczas oddychania
  • wytężone oddychanie
  • ciężki oddech w nocy

 

Przyjrzyj się poniższej tabeli by zrozumieć czym ciężki oddech różni się od zdrowego:

  
przez ustawdech i wydech przez nos
szybkipowolny
nieregularnyregularny
głośnyniesłyszalny
wyraźne ruchy oddechoweniewidoczny, delikatny
duże ruchy klatki piersiowejprzeponowy
częste wzdychanienie występuje
częste ziewanieziewanie z zamkniętymi ustami
duże oddechy podczas rozmowyspokojny oddech podczas rozmowy
bezdech nocnyłagodny oddech w nocy
częste pociąganie nosemnie występuje

Skąd bierze się hiperwentylacja?

  1. Przekonanie, że głębokie oddychanie jest zdrowe
  2. Stres wywołany zarówno przez pozytywne jak i negatywne emocje
  3. Przejadanie się
  4. Brak regularnych ćwiczeń
  5. Nadmiar snu
  6. Przebywanie w przegrzanych pomieszczeniach
  7. Skażenie środowiska

Co się dzieje, gdy nadmiernie oddychamy?

 

Ludzki organizm by optymalnie funkcjonować musi mieć odpowiedni poziom CO2 w pęcherzykach płucnych. Poprzez nadmierne oddychanie, tracimy ten cenny gaz. Kiedy poziom dwutlenku węgla znajduje się poniżej normy następuje w organizmie chemiczna reakcja (efekt Bohra), której rezultatem jest utrudnione przenikanie tlenu z krwi do tkanek. Wyjaśnia to krzywa dysocjacji tlenu.

 

Wynika z niej, że przy niższym stężeniu CO2 powinowactwo tlenu do hemoglobiny się zwiększa, czyli wzrasta saturacja krwi tlenem (SaO2) – przesunięcie krzywej w lewo. Przy wzroście CO2 krzywa przesuwa się w prawo, a zatem więcej tlenu uwalnia się to tkanek i komórek.

Dlatego też przy nadmierny oddychaniu tkanki cierpią na . Organizm próbując bronić przed utratą CO2 bronić, włącza do akcji takie systemy obronne jak:

  1. Skurcz pęcherzyków płucnych i dróg oddechowych
  2. Zwiększone wydzielanie śluzu i flegmy
  3. Obrzęk tkanki śluzowej i przewodów płucnych
  4. Wzrost produkcji cholesterolu w wątrobie

Ponadto niedobór CO2 w organizmie człowieka wpływa na nadmierne pobudzenie układu nerwowego, przyczyniając się do odczuwania ciągłego napięcia, drażliwości, bezsenności, bezpodstawnej podejrzliwość, strachu, podwyższonego stresu, napadów paniki i chorób psychicznych.

Niski poziom CO2 (hipokapnia) może też powodować między innymi: skurcze serca, wysokie lub zbyt niskie ciśnienie krwi, omdlenia z drgawkami, astmę, chorobę wieńcową, nadciśnienie tętnicze, padaczkę oraz szereg powikłań jak na przykład zawał serca, udar mózgu. Stąd nasuwa się prosty wniosek, że choroba głębokiego oddychania jest jednym z głównych czynników wielu problemów zdrowotnych.

Jak nauczyć się zdrowo oddychać – metoda Butejki/Buteyko.

Głównym założeniem metody Butejki/ Buteyko jest zmniejszanie objętości oddechowej. Dzięki tej metodzie nauczysz się stopniowo zmniejszać głębokość oddechu w celu ograniczenia ilości wdychanego powietrza.

W ten sposób podniesiesz poziom stężenia CO2 w ciele i odwrócisz zmiany chorobowe wynikłe z głodu tlenowego (hipoksji) w komórkach, a twoje ciało wróci do równowagi fizjologicznej.

Metoda Butejki/Buteyko pozwoli ci podnieść jakość życia, przywróci ci zdrowie, witalność, większą sprawność fizyczną oraz uwolni cię od konieczności zażywania wielu leków.

Rola dwutlenku węgla

W latach 60tych XX wieku kardiolog Claude Lum ze szpitala Papworth w Cambridge robił wiele, by podnieść świadomość na temat chronicznej hiperwentylacji. W swoich pracach opisywał jak pacjenci cierpiący na wiele różnych symptomów wywołanych przez nadmierne oddychanie byli przekierowywani od jednego specjalisty do drugiego w celu postawienia diagnozy. Podczas gdy lekarze próbowali wyeliminować potencjalne przyczyny chorób, kartoteka medyczna pacjenta stawała się coraz grubsza i tym bardziej myląca, że żadne test diagnostyczny niczego nie wykazywały.

Podczas gdy wiadomość, że z pacjentem nie dzieje się nic złego jest dobra, to postawienie jasnej diagnozy w takiej sytuacji może stanowić nie lada wyzwanie. Pracowałem z kilkoma klientami, którzy wierzyli, że cierpią na chorobę nie znaną naukom medycznym, podczas gdy przyczyną ich objawów była hiperwentylacja.

Hiperwentylację można zazwyczaj w prosty sposób wyleczyć za pomocą zmian nawyków oddechowych, ale zbyt często przypadłość ta pozostaje niezdiagnozowana i nie leczona. Około 40% hiperwentylujących dzieci wchodzi z tym nawykiem w dorosłość, a u 75% nadmiernie oddychających dorosłych ich symptomy z czasem się pogarszają. Mimo iż nieprawidłowe nawyki oddechowe mają tak ogromny wpływ na nasze ciało, lekarze nadal bardzo rzadko diagnozują chorobę chronicznej hiperwentylacji. Ten błąd w rozpoznaniu i diagnozie złych nawyków oddechowych odbiera milionom osób na świecie przyzwoitą jakość życia.

Ogólne koszty dla społeczeństwa są bilionowe, gdyż pieniądze są niepotrzebnie wydawane na dodatkową opiekę medyczną nad chorobami, których można by uniknąć dzięki prostemu poprawieniu nawyków oddechowych.

Zredukowane oddychanie nie tylko pomaga w zapobieganiu i obniżaniu nadciśnienia, ale przynosi też wiele korzyści zdrowotnych, włączając poprawę jakości snu, większą energię, redukcję stresu i ogólną poprawę jakości życia. W naszym nowoczesnym świecie bezstresowe życie może wydawać się niemożliwe. Jednakże poprawne oddychanie bardzo pomaga radzić sobie ze zmartwieniami i napięciami codziennego dnia i wszystkim co życie przynosi.

P.McKeown

Tłum. A.Ryczek


Kiedy na Ziemi zaczęło rozwijać się życie, skład jej atmosfery był zupełnie inny niż dzisiaj. Było w niej ponad 20 procent dwutlenku węgla (CO2), który wdychały żywe istoty. Jego ilość znacznie spadła i obecnie wynosi zaledwie 0,03 procenta.

Nasze ciała musiały się jakoś do tego stopniowo przystosować. Dokonało się to poprzez utworzenie wewnętrznego środowiska gazowego zawartego w małych powietrznych woreczkach (pęcherzykach) znajdujących się w płucach, w których optymalne stężenie CO2 powinno wynosić 6,5% czyli prawie 200 razy więcej niż we wdychanym powietrzu atmosferycznym.

butejko.pl - rola-dwutlenku-wegla

Dwutlenek węgla jest w rzeczywistości bardziej podstawowym składnikiem materii żywej niż tlen.

Y.Henderson

Dwutlenek węgla (CO2) powstaje jako proces końcowy trawienia tłuszczów i węglowodanów oraz w wyniku pracy mięśni.  Jest on przenoszony żyłami do płuc, gdzie jego nadmiar jest wydychany. Powszechnie i mylnie uważa się go za uboczny produkt przemiany materii, a w rzeczywistości odpowiada on za wiele ważnych funkcji życiowych.

1) Dwutlenek węgla jest odpowiedzialny transport tlenu

Tlen jest względnie nierozpuszczalny w krwi, więc około 98% gazu jest transportowana przez hemoglobinę. Uwolnienie tlenu z hemoglobiny jest zależne od ilości dwutlenku węgla w pęcherzykach płucnych/krwi tętniczej. Jeżeli dwutlenek węgla nie jest na wymaganym poziomie 5%,  tlen „przykleja się” do hemoglobiny i nie jest uwalniany do tkanek i narządów, co wywołuje głód tlenowy, czyli hipoksję. Ten związek został odkryty w 1904 przez Christiana Bohra i znany jest jako efekt Bohra.  Im głębszy oddech, tym mniej tlenu jest dostarczane do komórek ciała.

Oddychanie objętością większą niż normalna nie poprawia ilości tlenu we krwi, ponieważ jest ona już nasycona w 95-98%. Zamiast tego obniża ono poziom CO2 najpierw w płucach, a następnie we krwi, tkankach i komórkach, co utrudnia przenikanie tlenu do komórek ciała.

2) Dwutlenek węgla jest odpowiedzialny wazodylatację – rozkurcz mięśni gładkich w ścianie naczyń krwionośnych

W ciele znajduje się ok. 300 000 km mięśni gładkich. W wyniku nadmiernej wentylacji i spadku poziomu dwutlenku węgla tkanki doznają głodu tlenowego i są w stanie podrażnienia, a mięśnie gładkie reagują na taki stan skurczem. Mięśnie gładkie wyścielają tętnice, naczynia włosowate , ściany narządów jamistych i ściany przewodu pokarmowego, dróg oddechowych, pęcherza moczowego, dróg rodnych. Skurcz mięśni gładkich jest jedną z głównych przyczyn chorób układu oddechowego (np. skurcz pęcherzyków płucnych w astmie) i pokarmowego.

Ciekawostka: każdy 1 mm Hg spadku tętniczego CO2 (norma to 40 mmHg) zmniejsza dopływ krwi do mózgu o 2%, czyli dotlenienie mózgu znacznie się zmniejsza przy ciężkim oddychaniu. Wywołuje to m.in. zawroty głowy, zmęczenie, otumanienie czy niepokój.

3) Dwutlenek węgla stymuluje ośrodek oddechowy w rdzeniu przedłużonym

Stężenie dwutlenku węgla we krwi jest podstawowym mechanizmem regulującym pracę układu oddechowego. Informacje do ośrodka oddechowego wysyłane są przez chemoreceptory, które są zlokalizowane:

a)  centralnie w pniu mózgu- są one wrażliwe na zmiany pH i ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla
b)  obwodowo- w okolicy rozgałęzienia tętnicy szyjnej wspólnej ( kłębek szyjny) i w łuku aorty ( kłębki aortalne)- są one wrażliwe na ciśnienie parcjalne tlenu.

To stężenie dwutlenku węgla, a nie tlenu, jest czynnikiem kontrolującym oddychanie. Jeśli obwodowe  chemoreceptory wykryją mało tlenu, lecz stężenie dwutlenku węgla jest w normie, ośrodek oddechowy może nie stymulować wykonania wdechu (niski poziom tlenu zauważymy dopiero przy jego spadku poniżej 15% jak to ma miejsce na dużych wysokościach).  Z drugiej strony, nawet przy normalnym poziomie tlenu we krwi, nawet lekko podwyższona ilość dwutlenku węgla zacznie stymulować ośrodek oddechowy do przyśpieszonych oddechów. Wystarczy hiperwentylować przez 24 godziny by przestawić parametry ośrodka oddechowego i zmniejszyć jego tolerancję na stężenie dwutlenku węgla we krwi. Obniżenie tolerancji na dwutlenek węgla wywołuje  potrzebę głębszego oddychania i powstaje błędne koło hiperwentylacji.

4) Dwutlenek węgla odpowiada za równowagę kwasowo-zasadową krwi.

Równowaga kwasowo- zasadowa krwi jest ściśle regulowana przez system buforów, które utrzymują ją w obszarze między 7,36 – 7,45. Organizm toleruje tylko niewielkie zmiany pH.  Jeśli pH spadnie poniżej 7, może to prowadzić do śpiączki, a nawet śmierci z powodu poważnej kwasicy.  Wysokie pH powyżej 7.45 wywołuję zasadowicę. Organizm umiera przy pH powyżej 7,8, co często ma miejsce podczas ostatnich dni lub godzin życia osób chronicznie chorych. Hiperwentylacja jest najczęstszą przyczyną alkalozy oddechowej.  Wiele osób uważa, że pH krwi jest regulowane dietą. Badania wykazały, że to oddychanie, regulujące poziom dwutlenku węgla i jonów wodorowęglanowych, ma główne znaczenie w kontrolowaniu pH krwi.

 

Źródło:

“Zamknij usta” P.McKeown 

J. Stark, ‘The Carbon Dioxide Syndrome’

normalbreathing.com

 
Twoje zamówienie
Nie masz żadnych zamówień.

Zapraszamy do zakupów :)